از حدود سه سال پیش با مفهوم انیگرام آشنا شدم و آموزه های این دانش برای من كه به مطالعه درباره رفتار انسانها علاقه مند هستم جالب توجه بود بخصوص كه رفتار بسیاری از اطرافیانم را می توانستم بر اساس آن تبیین كنم. از تابستان سال 89 بطور جدیتر به مطالعه و بررسی انیگرام پرداختم و با كاربردهای آن بخصوص در زمینه های مختلف مدیریتی آشنا شدم.  تبیین و مهمتر از آن پیش بینی رفتار دیگران از مهمترین  دستاوردهای این دانش برای مدیران است، ضمن اینكه به كمك آن می توان به نقاط ضعف شخصیتی و رفتاری خود نیز پی برد.

انیگرام همانطور كه گفتم روشی در شناخت تیپ های مختلف  شخصیتی است. ennea در زبان یونانی به معنای 9 و gram به معنای نقطه است ، كلمه انیگرام به نمادی  اشاره دارد كه در این سیستم برای توضیح شخصیتهای نه گانه انسانها به كار می رود. نماد انیگرام یك دایره است كه 9 نقطه به نشانه 9 تیپ در آن به فواصل مساوی رسم شده است. هر نقطه توسط دو خط در داخل دایره به دو نقطه دیگر متصل می شود كه نشان دهنده ارتباط هر یك از تیپهای شخصیتی  با تیپهای دیگر است.

 

 

منشا انیگرام مشخص نیست برخی از پژوهشگران می گویند كه نماد انیگرام در كارهای فیثاغورث موجود بوده است و آموزه های آن را به افلاطون و فلوطین نسبت می دهند و برخی دیگر منشاء آن را آموزه های عرفان یهودی ( كابالیسم) می دانند و برخی دیگر  منشا آن را به شخصیتها و فرق مختلف عرفان اسلامی مانند امام محمد غزالی، اخوان الصفا و یا فرقه نقشبندیه منتسب می كنند و حتی عده ای معتقدند كه مولوی از بزرگان این دانش بوده است.

در اینكه اولین بار در قرن بیستم فردی به نام گئورگی گورجیف از روسیه به ترویج و همگانی كردن این دانش پرداخته است شكی نیست  اما اینكه آن را چگونه كشف كرده است محل بحث است در هر حال برخی می گویند وی در  اقامت خود در خانقاهی مربوط به فرقه نقشبندیه در افغانستان با انیگرام آشنا شده است.

در اواخر دهه 60 میلادی فردی به نام اسكار ایچازو در شیلی مدرسه خودشناسی آریكا را تاسیس كرد و به تدریس انیگرام در آن پرداخت وی  مدعی بود كه به این دانش از طریق تحقیقات و  مطالعات مستقل خود دست پیدا كرده است.

در زمان فعالیت مدرسه آریكا، كلودیو نارنجو روانپزشك و انسان شناس امریكایی به همراه جان لیلی محقق ذهن به شیلی رفت و در اقامتی چند هفته ای در مدرسه آریكا با آموزه های ایچازودرباره انیگرام آشنا شد. نارنجو در بازگشت به امریكا به توسعه و ترویج این دانش در امریكا پرداخت و در طی چند سال روانشناسان و روانپزشكان مختلفی به شناخت و استفاده از  انیگرام روی آوردند.